İzmir'li tırmanıcı Ayşen Gül, bir öğrenci değişim programı sayesinde on ayını geçirdiği Portekiz'de, gidip gördüğü ve tırmanma imkanı bulduğu bölgeleri çektiği ışıl ışıl fotoğraflar eşliğinde anlatıyor.
Portekiz, Avrupa’nın güneybatısında İber Yarımadası üzerinde yeralan, Avrupa Kıtası'nın en batıdaki ülkesi. On milyon nüfusa sahip. Okyanusun tadını almak isteyenler için ideal bir ülke. Ülkeyi kuzey, güney ve merkez olarak bölgelere ayırabiliriz. Portekiz toprakları, en büyük nehri olan Tejo Nehri ile ikiye bölünür. Kuzey kısmı genelde serin ve yağmurlu bir iklime sahip. Tejo Nehri ile Algarve arasındaki güney kısmın iklimi ise daha ılık ve kuru. Algarve bölgesinde ise Fas ve Güney İspanya’ya benzer Akdeniz iklimi hakim.
(Setúbal Fenda da Arrábida-Kasım 2007)Yolun nasıl o taraflara düştü diye soracak olursanız, öğrenci değişim programı sayesinde Portekiz’e gitme şansı buldum ve orada on buçuk ay gibi bir süre kaldım. Şunu söylemeliyim ki gitmeden önce ülke hakkında çok da fazla bilgim yoktu. İnsanları sıcakkanlı olmalıydı, ne de olsa deniz ülkesi insanlarıydı; küçük, sevimli bir ülkeye benziyordu(fotoğraflardan anladığım kadarıyla). Zaten hiçbir zaman hiçbir yer ve durum için uyum sorunu çekmedim. Beni en çok düşündüren tırmanış konusuydu. Gittiğim şehir Combra’ydı. Tam bir öğrenci kenti. Eskişehir’e gitmiş ya da orada yaşamış olanlar ne demek istediğimi anlayabilirler. İnternetten ilk araştırdığım şey bu şehirde tırmanış duvarı var mı, yakınlarda tırmanış bölgesi var mı olmuştu.
İnternetten pek bilgi edinememiştim. Başkent Lisbon ve ondan sonra en önemli şehri olan Porto’da tırmanışla ilgili haberler edinebilmiştim. Diyordum kendime: Gideceğin yer Avrupa, ve Coimbra bir öğrenci kenti, mutlaka tırmanan birilerini bulursun.
(Setúbal Fenda da Arrábida-Kasım 2007)Gittiğim ilk bir buçuk ay, tırmanan birileri var mı diye araştırmakla geçti. Düş kırıklığına uğramıştım ve umutlarımı yitirmeye başlamıştım ki ülkenin tırmanış ve dağcılıkla ilgili tüm sitelerinin forumlarına attığım mesajlar sonunda birkaç tırmanşçı arkadaşa ulaştım hatta Coimbra Üniversitesi’nde Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Fakültesi’nde küçük bir tırmanış duvarı (boulder için) bile varmış. Artık çok mutluydum. Sıra, tırmanış bahçelerini görmeye ve rotalarda tırmanmaya gelmişti.
Aslında ülke küçük olmasına karşın birçok tırmanış bahçesi var diyebilirim. Ülkedeki tırmanış bölgelerinin adları şöyle:
Kuzeyde - Peneda, Geres, Trás os Montes , Valongo , Porto , Salto, Marão, Douro, Freita
Mekezde (İç orta bölgede) - Redinha, Serra da Estrela, Reguengo do Fetal, Montejunto, Sintra, Cascais Farol, Sesimbra , Portinho da Arrábida
Güneyde - Castelejo , Cabo de S. Vicente, Rocha da Pena
Ve iki ada - Azores Islands ve Madeira Island.
Elbette bu bölgelerin hepsini görme şansım olmadı. İlk hedef tırmanış değil -üzülerek söylemeliyim ki- aldığım tüm dersleri geçmekti. Bulduğum her fırsatta tırmanışa gitmeye çalıştım ve şimdi size gittiğim tırmanış bahçelerinden bahsetmeye çalışacağım.
REDINHA
Coimbra’nın 30 km kadar güneyinde (Lisbon nun 180 km kadar kuzeyinde) kalıyor. Anayoldan Pombal köyü işaretleri boyunca ilerliyorsunuz. Pombal’a geldikten sonra 13 km. kadar daha gidiyorsunuz.
Resimde gördüğünüz yüzün üstünde 3 rota var ve rotalar göz burun kulak diye adlandırılmış. Bu yüzün adı ise çoğumuzun bildiği Susam Sokağı’ndan Kurabiye Canavarı.Redinha Bölgesi, birbirine çok yakın 3 tırmanış bahçesine sahip; Srª Estrela, Buracas do Cagimil, Vale de Poios. Kaya yapısı kireçtaşı. Rotalar çok çeşitli, mağaramsı yapılardan yüzey rotalarına kadar çeşitli rotalar mevcut.
Senhora da Estrela’daki sektörler: Fendilhona, Caveira, Camisola, Parque, Árvore, Bivaque do Caracol ve Capela. Bölgeye arabayla gelmek en mantıklısı, ana yoldan 5 km kadar içerde. Birşeyler yemek ya da yiycek satın almak için Redinha köyündeki market ya da restorant kullanılabilir.
Göz -olho- rotasını tırmanırken...Redinha çevresindeki bu tırmanış bahçelerinin çok yakınlarında kamp yapmak mümkün. Ben hiç kamp yapmadım çünkü bölge yaşadığım yerden arabayla 25 dk gibi bir uzaklıktaydı.
Rotalar Fransız derecelendirme sistemiyle derecelendirilmiş. Rota uzunlukları 15m-25m arası ve III derecen 8a ya kadar çeşitliliğe sahip.
Tırmanışcı: Rafael Bidarra Rodrigues Redinha bölgesinde Caveira sektöründe bir rotaPoios vadisindeki (Vale de Poios) sektörler : Ponta do Vale, Gruta do Amor, Manos, Micro-ondas, Sombra and Cabras. Arabasız gelmek imkansız. Bölge ana yoldan 10 km kadar içerde kalıyor.
Tırmanıcı: Luís Belo Roçadela na Massa (7b)- Micro-ondas sektörüVale de Poios benim hem doğası hem de rota çeşitliliği sebebiyle yolu o taraflara düşünler için görmeye değer bir bölge olduğunu söyleyebilirim. Gittiğinizde Portekizli tırmanıcılardan çok ispanyollarla karşılaşırsanız şaşırmayın. Her haftasonu mutlaka birileri oluyor ve yağmur yağsa da, kış mevsimi olsa da bazı rotalarda tırmanış yapmak mümkün. Buraya sık gitmeme rağmen benim çok çektiğim fotoğraf maalesef hiç yok, fakat Portekizli tırmanışcı bir arkadaşımdan bir kaç fotoğraf istedim bu bölgeyi size daha iyi tanıtabilmek için.
Gruta do Amor sektöründe bir rota ( 6b+)
Tırmanışçı yukarıdaki fotoğrafta tırmanan Luís in kardeşi (6c) – adını hatırlayamadığıma kızmaz umarım zaten yazı TürkçeBuracas do Cagimil tırmanış bahçesine sadece bir kez gittim ve rota dereceleri genelde yüksek. Eğer bol bol kolay rotalarda tırmanmak istiyorsanız önerebileceğim bir bölge değil.
Portinho de Arrabidasa
Size bahsedeceğim diğer bir tırmanış bölgesi Setúbal ilinde bulunuyor. Setúbal, Lizbon’un 60 km güneyinde yer almakta. Bir sanayi şehri olmasına rağmen doğasıyla sahiliyle benim tırmanış için favori mekanım.
Bu şehre sadece 2 kez gitme fırsatım oldu umarım o bölgede bir daha tırmanma şansına sahip olurum.
Tırmanış bölgesinin adı Portinho de Arrabida. Gidiş yolunu biraz tarif etmek istiyorum. Arrábida dağı Setúbal ilinin batı tarafında kalmakta. Lisbon’dan gidilmek istendiğinde "Luísa Tody" bulvarının batıya doğru sonuna gelindiğinde Arrábida yoluna sapılır ve Portinho da Arrábida işareti takip edilir.
Yol tarif etmede inanılmaz başarısızım, zaten gidecek olanlar çıkarsa seve seve çok daha ayrıntılı bilgiler verebilirim. Ulaşım ve diğer konularda... Çünkü çok uzak gibi gözükse de, kim gidecek denilse de diğer Avrupa ülkeleriyle karşılaştırıldığında pahalı denemeyecek bir ülke ve çok şirin;) Yüksek binalara rastlamanız - Lisbon dışında – imkansız, tarihi doku çok iyi korunmuş; ülke geneli için söylüyorum.
İki ip boyluk basit bir rotaydı hava sıcak olduğundan ayaklarımı havalandırırken çekilmiş bir fotoğraf :)Sektörlerin adları şöyle; A Fenda, Antigo, El Carallon, Dragões, Never Land, Giro-fle-Giro-fla, Cú de Judas, Piratas, Placas Crocodilos.
Tırmanış bu bölgede çok zevkli. Bazı rotalardan sahil yürüyerek sadece 5 dk. Manzara harika. Yüzme fırsatım olmadı ama elbette mümkün; çok güzel bir sahili var, tertemiz kum ve denize sahip.
(Ayşen Gül) Rotada fotoğraf çekmeye çalışırken...Bu bölgeye 10 üzerinden 10 vermemin sebeplerinden biri -benim gibi sıcağı seven birisiyseniz- kışın da ılık olması. Yazın ise bu bölgede tırmanış çok zor, çünkü rotalar güneye bakıyor fakat kışın tırmanmak için ideal bir bölge. Yağmurlu günlerde dahi tırmanış mümkün çünkü bazı rotalar yağmur almıyor. Bölgede kamp yapmak yasak. Doğal yapı ve bölgede yaşayan canlı yapısı çok özel olduğundan bölge koruma altında. Lisbon’un trafik karmaşası ve bölgeye uzaklığı sebebiyle Lisbon’da kalmak yerine Setúbal’de bir hostel ya da otelde kalmak çok daha mantıklı. Ayrıca yakınlarda bazı “camping” bölgeleri mevcut.
Rotaların arasından size sıcacık göz kırpan bir manzara...Alışverişi Setúbal’daki marketlerden yapılabilir. Sahildeki restaurantlarda da yemeğinizi yiyebilirsiniz.
Rota uzunlukları 10m ile 27m arası değişiyor. Kayalar kireç taşı. IV dereceden 8c ‘ye kadar çeşitli zorluklar bulunsa da rotaların %60 7b’nin üzerinde.
Tırmanışcı: Rafael Bidarra Rodrigues rotaya girebilmek için ilk önce ağaca çıkmak gerekiyor;) rotayı bitirdiğinizde size yine harika bir manzara hediye edecek bir rota...Portekiz’de iken böyle bir yazının hazırlığını yapmış olsaydım çok daha bilgilendirici ve okurken eğlendiren (:p) bir yazı olabilirdi fakat elimdekilerden en iyisini yapmaya çalıştım ve bu ortaya çıktı.
Bir daha ki sefere (baharda tekrar gitme planım var) daha iyi fotoğraflarla farklı bölgelerde, -kısa kaya olabilir-bir yazı hazırlama fırsatı yakalamak umuduyla...
Ayşen Gül, 23 kasım 2008-İzmir
e-posta: Bu e-Posta adresi istenmeyen posta engelleyicileri tarafından korunuyor. Görüntülemek için JavaScript etkinleştirilmelidir.