Kurt Albert - Efsaneye Son Elveda

Serbest tırmanış kültüründe önemli bir kavram olan red-point tırmanışın stili hakkında fikir edinmemizi sağlayan önemli bir parametredir. Makalenin devamında redpoint'in fikir babası, efsanevi spor ve alpin tırmanıcı ayrıca usta bir matematikçi -Rubik Küpü şampiyonu- olan Albert’ in izlediği yolu ve bir ölçüde gelişen serbest tırmanışın kilometre taşlarını bulacaksınız.

Bu yazıda kullanılan tüm fotoğraflar Klaus Fengler ve Martin Joisten'in arşivlerinden alınmıştır. tirmanis.org olarak her ikisine de teşekkür ederiz. Fotoğrafların izinsiz kullanımı yasaktır.

1954 yılında Nürnberg’de doğan Albert, henüz 14’ ündeyken, Frankenjura^[1]'da, yapay (aid) tırmanışla tanıştı. Takip eden 8 yıl boyunca Albert genellikle yapay ve biraz da miks tırmanışla ilgilendi. Bu tarzda tırmanışının nedeni bir seçim değil, dönemin Batı Almanya’sında serbest tırmanış kavramının bulunmamasının sonucuydu. Bu şekilde başlayan tırmanış kariyeri hızla alpin tırmanışa evrildi. İsimleri bugün de derin bir saygı uyandıran Büyük Joraslar’ daki Walker Sırtı’ nı, Eiger Kuzey Yüzü’ nü ve İtalya Dolomitleri’nde bulunan sayısız rotayı tırmandı. Bu yüksek kaliteli çıkışlar Albert’ in parlak kariyeri için çok sağlam bir altyapı oluşturuyordu. Ancak yüksek performansı ve genç enerjisi O’ nu keşfetmeye ve kaya tırmanışında limitleri zorlamaya itti. Bu enerji, yeni serbest tırmanış nehrini besleyen bir kol olacaktı.

- (Foto: Klaus Fengler)

Saksonya’ da bulunan Elbsandstein^[2] yolculuğu (1971) Albert’ e yapay tırmanışın bir çıkmaz sokak olduğunu gösterdi. Tırmanıcılar dönemin iki ana akımı olan “yapay” ve “serbest” tırmanıştaki yerlerini alıyordu. Albert ise yapay yöntemle tırmanılabilen rotaların serbest çıkılabileceğini düşünüyordu. Ve bu iki akımın tırmanıcıları arasındaki iletişim karmaşasını basit, küçük bir yöntemle çözmeyi başardı: rod-punkt (red - point). Albert serbest tırmandığı rotaların tabanına küçük, kırmızı bir nokta çizerek, rotanın, herhangi yapay bir yöntem kullanılmadan serbest tırmanıldığını belirtiyordu. Çıkmaz sokakta kalmaktansa “yeni yol” u seçmişti.

- (Foto: Klaus Fengler)

Kendisi gibi yetenekli ve genç tırmanıcılardan olan Wolfgang “Flipper” Fietz, Norbert Sandner ve kısa zaman sonra Jerry Moffat gibi yakın dostu olacak bir diğer efsanevi isim Wolfgang Güllich ile Frankenjura’ da gittikçe zorlaşan spor rotalar açmaya koyuldu. 1977’ de “Osterweg” (6c+,VIII-)’ nin ilk çıkışını 1981’ de “Sautanz” (7b+, IX-) ve 1982’de “Magnet” (7c, IX) isimli, Alman spor tırmanışının referans noktaları olarak bilinen rotaların çıkışını yaptı. Bu sırada serbest tırmanışta ülkesinin önde gelen isimleri olan Sepp Geschwendtner ve yine Wolfgang Güllich ile birlikte “Silberne Lorbeerblatt”^[3]] ödülünü aldı. Buna rağmen Frankenjura ve Almanya’nın diğer bölgelerindeki sayısız rota O’na yeterli gelmemişti. Macerayı arıyordu, bu yüzden büyük, alpin duvarlara dikti gözünü.

- (Foto: Klaus Fengler)

1987 yılında partneri Gerold Sprachman ile birlikte İtalyan Dolomitlerinde bulunan Cima Ovest Zirvesinin Kuzey Duvarındaki İsviçre Rotasının (Swiss Route)”( 7b+, XI-) rotasının ilk serbest çıkışını yaptı. Bununla yetinmeyen ikili, Cima Ovest kapı komşusu ve büyük ağabeyi olan, Cima Grande Kuzey Duvarındaki Alman Direttisiması olarak da geçen Hasse-Brandler rotasını da serbest tırmandı. Hemen ardından, 1988 yılında, Wolfgang Güllich ve Harmut Münchenbach ile birlikte Karakorum silsilesinde bulunan Trango Kulesi’nde bulunan Yugoslav rotasının (6242m, 7a+, VIII+) ilk serbest çıkışını yaptı. Bu tür serbest “ilk”lerle yeteneklerini pekiştiren Albert yeni “ilkler” için hazırdı. 1989’da zaman kaybetmeden yine Wolfgang Güllich, Christof Steigler ve Milan Sykora ile yine İsimsiz Kule üzerinde “Eternal Flame”(7b+ XI-) isimli yeni rotayı yalnızca 3 pasajı yapay geçerek tamamladı. Bu çıkışlar Himalayalar’ da serbest tırmanışın yeni boyutlarını oluşturuyordu. Albert ve Güllich ikilisi, kanıtladıkları bu başarıların ardından sonraki 11 yıl boyunca ip arkadaşlığını farklı coğrafyalarda ve farklı rotalarda sürdürecekti. İkili, Norbert Bötz, Peter Dittrich ve Bernd Arnold ile oluşturdukları güçlü ve yetenekli bir ekiple Patagonya’nın yolunu tutmuştu. Ekip, sağlam, devasa granit yapısıyla cezp edici Paine Merkez Kulesi Doğu Yüzü’ndeki 1300 metrelik doğrusal bir hattın oluşturduğu muhteşem “Riders on the Storm” (7c, IX) rotasını açtı. Vahşi coğrafyası ve çekici granit yüzleriyle Patagonya, Albert’i derinden etkilemişti. 1995 yılında yine Bernd Arnold fakat bu kez Jorg Gerchel ve Lutz Richter’in oluşturduğu ekiple yine Patagonya’ daydı. Ekip Fitz Roy Doğu Sütununda 44 ip boyu uzunluğunda 7c/A2 zorluğundaki “Royal Flush” rotasını açtı. İki ekip üyesinin bölgeden ayrılmak zorunda kalması ve Güllich’in bir sakatlık geçirmesi nedeniyle Albert onları zirveden ayıran tüm zor pasajları lider tırmanmak zorunda kalmıştı. Sonradan, tüm uzun duvar tırmanışları içinde bu tırmanışı “ en önemli” olarak niteleyecekti.

Kurt Albert için Ekim-2010 da düzenlenen anma töreni - (Foto: Martin Joisten)

Kurt Albert için Ekim-2010 da düzenlenen anma töreni - (Foto: Klaus Fengler)

Tırmanışa başladığı yıllardan itibaren var olanın uysalca takibindense tırmanışın sen “saf” en “temiz” haline ulaşmayı amaçlamıştı. Bu düşüncelerini “Fair Means” (temiz tırmanış) düşüncesiyle kavramlaştırdı. O’na göre “fair means” dünyanın uzak bölgelerine, yardım almadan, sadece ekibin özgücü ile ulaşarak tırmanmayı içeriyordu. Teorisini pratiğe dökmek için 2000 yılında, ünlü tırmanıcı Stefan Glowacz, Holger Hember ve Gerd Heidhorn’dan kurulu ekiple Baffin Adası’nın (Kanada) yolunu tuttu. Baffin Adası’ndaki granit duvarların biri üzerinde 500 metrelik “Odyssey 2000” ( 7a+, VIII+) rotasını açtılar. Ancak bu sıra dışı ekspedisyon bir rotadan çok daha fazlasıydı. Ekip 400 km boyunca motorize herhangi bir ekipman kullanmadan, dünyanın medeniyete en uzak bölgelerinden birinde bulunan rotaya ulaşmıştı. Himalayalar’ daki zirvelerin ticari olarak “evcil”leştirildiği yeni milenyumda bu ekspedisyon gerçek sporcunun yolunu temsil ediyordu. Bu yol, Kurt Albert, Stefan Glowacz, Holger Heuber, ve Ivan Calderon’dan kurulu ekibin, 2006 yılında yağmur ormanlarıyla kaplı Venezuela’da, tüm malzemelerin 5-6 günlük kano yolculuğu ile taşındığı, kaya duvarına son yaklaşım etabının elde Machetelerle^[4] geçildiği Acopan Tepui Kuzey Sütunu üzerinde yeni Purgatory (5c, VI, 700m, 20 ip boyu) rotasını yaratmasını sağlayacaktı.

Jerry Moffat - (Foto: Martin Joisten)

Bernd Arnold - (Foto: Klaus Fengler)

Stefan Glowacz - (Foto: Klaus Fengler)

Her şeyin başladığı yer olan Frankenjura’ da Höhenglückstieg via ferrata’dan düşerek ağır yaralandı. Bavyera’ da kaldırıldığı hastanede 28 Eylül 2010 tarihinde tırmanışa gözlerini yumdu. Tırmanış hayatı boyunca neredeyse her yılı, camiayı sarsacak denli önemli bir tırmanışı tamamlamadan geçirmeyen serbest tırmanışın büyük üstadı Albert ne ironiktir ki via ferrata’dan düşerek hayatını kaybetti. Ardında alpin ve spor tırmanışın her zaman ilham alacağı “temiz tırmanış” ve dillerimizde yer etmiş red-point kavramlarını miras bırakarak.

Red-point tamamladığınız her rotadan sonra üstat Kurt Albert’e küçük bir tebessümle saygı duruşunda bulunmanız dileğiyle…

Kurt Albert'in anıt mezarı - (Foto: Martin Joisten)

Kurt Albert'in malzemeleri - (Foto: Martin Joisten)

Kurt Albert ‘in Önemli Tırmanışları

İ.Ç. = İlk Çıkış

İ.S.T. = İlk Serbest Tırmanış

1968 Frakenjura’da tırmanışa başladı.

1973 Elbsandstein’ da serbest tırmanış fikrinin oluşması. 1975 Red-point felsefesinin oluşması. Red-point olarak işaretlenen ilk rota Adolf-Rott-Ged (6a, VI+) oldu.

1977 İ.Ç. Devil's Crack (6b, VII) & Osterweg (6c+,VIII-), Frankenjura

1979 Solo Tırmanış, Devil's Crack (6b,VII), Röthelfels, Frankenjura

1980 İ.Ç. Rubberneck (7a+,VIII+), Richard Wagnser Fels, Frankenjura

1981 İ.Ç. Sautanz (7b+, IX-), Frankenjura

1982 İ.Ç. Magnet (7b+, IX-), Frankenjura’nın en zor rotası

1986 Solo Tırmanış, Fight Gravity (7a+, VIII+), Richard Wagnser Fels, Frankenjura

1987 İ.S.T. Hasse - Brandler (7a, VIII), Cima Grande, Dolomitler

1987 İ.S.T. Swiss Route (7b+, IX-) Cima Ovest, Dolomitler

1987 Solo Tırmanış, Rubberneck (7a+, VIII+), Richard Wagnser Fels, Frankenjura

1988 Solo Tırmanış Courage Fouyons (7b, VIII+/IX-), Buoux, Fransa

1988 İ.S.T. Yugoslav Rotası (7a+, VIII+), İsimsiz Kule (Nameless Tower), Karakorum

1989 İ.Ç. Eternal Flame (7b+, IX-, 3 yapay nokta), Nameless Tower, Karakorum

1990 İ.Ç. Riders on the Storm (7c, IX), Paine Merkez Kulesi (Paine Central Tower), Patagonya

1993 İ.Ç. Stairway to Heaven (7c, IX), Roraima, Venezuela

1994 İ.Ç. Moby Dick (7c+, IX+), Ulamertorsuaq, Grönland

1995 İ.Ç. Royal Flush (7c, IX), Fitz Roy, Patagonya

1995 İ.Ç. Fitzcarraldo (7a+, VIII+) Mount Harrison Smith, Cirque of Unclimbables, Kanada

1996 İ.Ç. Gelbe Mauer (7c, IX) Lavaredo'nun üç Zirvesi

1997 İ.Ç. Nordlicht (7a+, VIII+), Tupilak, Grönland

1998 İ.Ç. El Condorito (7c, IX), Aguja St. Exupery, Patagonya

1999 İ.Ç. Vela y Viento (7b+, IX-), Aguja Mermoz, Patagonya

1999 İ.Ç. Hart am Wind (7a+,VIII+), Cape Renard Kulesi, Antarktika

2000 Franco Argentine rotasının tekrarı, Fitz Roy, Patagonya

2000 İ.Ç. Odyssee 2000 (7a+,VIII+, 500m), Baffin Adası, Kanada

2002 İ.Ç. Vampire Peak (7a+,VIII+), Lotus Dağları, Kanada

2003 Story About Dancing Dogs rotasının tekrarı (7c, IX/600m) Mt. Poi, Ndoto Dağları, Kenya

2006 İ.Ç. El Purgatorio (650m/7c, IX), Acopan Tepuis, Venezuela

2007 Sablija Ekspedisyonu, Ural, Rusya

2008 İ.Ç. El Nido del TirikTirik (7b, VIII+/XI-/400m) Castillo, Venezuela

2009 İ.Ç. Hotel Guácharo (7a+VIII+/550m) Roraima-Tepuis, Venezuela

[1] Frankenjura: Güney Almanya’da 7000’den fazla rota, 1000 den fazla çatlak rotası ve sayısız boulder problemleri barındıran Avrupa’nın en geniş tırmanış bölgelerinden biri. Döneminin en zor spor rotaları arasında sayılan Wolfgang Güllich’ in Action Directe (9a, XI) bu bölgede bulunmaktadır.

[2] Elbsandstein: Almanya’ da bulunan önemli bir geleneksel tırmanış bölgesi. Günümüzde bölge, metal emniyet malzemesi kullanmadan (yalnızca düğümlü ipler ve perlonlar), tozsuz, katasız tırmanış gibi katı etik kurallarla korunmaktadır.

[3] Silberne Lorbeerblatt: Olimpiyatlar, turnuvalar gibi organizasyonlarda Alman Hükümetince başarılı bulunan sporculara verilen en yüksek ödül. Kurt Albert ve arkadaşları bu ödülü tırmanış sporuna önemli katkıları nedeniyle almıştır.

[4] Machete: Güney Amerika’da köylüler tarafından şeker kesmekte veya sık ormanlık arazide yol açmakta kullanılan geniş ağızlı pala.

İletişim: erengorenoglu[at]gmail.com

Kaynaklar:

Kurt Albert - Efsaneye Son Elveda

Alpinizm

Kaya Tırmanışı

Kategoriler

Tırmanış.org

Sign Up To Our Daily Email

Son Eklenenler

Son Eklenenler