Hisarcık Vadisi, Kayseri
Çok değil on yıl kadar önce, web siteleri daha değerli, kişisel bloglar daha anlamlıydı. Basılan, yayımlanan bilgi sanki daha fazlaydı ya da öyle hissediyorum ama şu kesin ki, tüm bunlar daha çok ilgi, daha çok okuma isterdi. Daha derine iner, daha çok şeyi, daha ilikten anlardın. Elbette ki günümüz iletişim araçları hakkında bu kadar sert olmak istemiyorum, güzellik ve avantajlarını da biliyorum ama burada bir metafor da kaçınılmaz sanki; tüfek icat oldu, mertlik bozuldu. Sosyal medya(!) hayatımıza girdi, değerli şeyler başparmağın bir kaydırmasının mahkumu oldu. İlk beş saniyede mesajı verdin verdin, sonra fiyuvv!
Web sitelerini okuyan, blog takip eden insan sayısı gerçekten çok azaldı. Kendi kütüphanesine sahip olan, kitap alan, okuyan insan sayısından bahsedemiyorum bile. Dağcılık ve tırmanışı, sosyal medyada yağlı göbeğini sallayıp dans ettirerek para kazanan tiplerin yanına koyamıyorum bir türlü. Eh, benzer malzemenin alıcılarına verilecek bir mesajım, satılacak bir ürünüm de yok. Sosyal medya kullanışım zamanın mecburiyeti olarak, çevremle temasta kalabilmekle sınırlı.
İçinde tırmanışın kralını barındıran Hisarcık Vadisi gibi bir yer elbette bu sığlıkların çok üzerinde. Çünkü orası tırmanışı konuşuyor, dağcılıktan bahsediyor, her fırsatta ahlakı vurguluyor. Etik diyor burunları sürtüyor, geleneksel diyor egoları törpülüyor.
20 yıllık kan, ter, gözyaşı ve mutluluk birikimini 2023 yılında derleyip, toparladım. Aslında vadide atılan her adım, tırmanılan her yeni rota (bilen bilir) bu yirmi yıl boyunca, vadi için hazırladığım bir web sitesinde sürekli bir güncellikle paylaşılmıştı. Benim tırmanış ve dağcılık hayatım boyunca büyük titizlik ve detay içinde, her zaman insanlarla paylaşımı amaçlayarak kayıt altına aldığım yegane bölge Hisarcık Vadisi olmuştu. 2023 yılındaki derlemeyi de, her ne kadar pdf formatında hazırlayıp, bedelsiz şekilde paylaşmayı düşünmüş olsam da, değerli bazı arkadaşlarımın ısrarlarıyla bunu bir kitap haline getirmeye karar verdim. Kitabı yazdım, rotaları çizdim ve kitabı bastırdım. Reklam verebilecek firmalara, kurumlara gerek görmedim, sponsorluk almadım. Benim anladığım; dağcılıkta kendi kendine yetebilmek esastır. Rehberde reklamlarla parazit yaratmaya gerek yoktu, sponsora ihtiyaç duyacak büyük bir iş yapmıyordum, alt tarafı küçük bir kitapçık bastırıyordum.
Bu uzun girizgahı yapma sebebim, Hisarcık Vadisi Tırmanış Rehberi’ni bastırdıktan sonra oluşan yeni rotaları ve özellikle içerdiği rota sayısı ve kalitesiyle kendine bir ‘sektör’ olarak yer bulan Sektör V’i tırmanış camiasıyla paylaşmak için uygun bir kanal bulmanın zorluğu idi. Tirmanis.org eskiden beri, zaman zaman yazdığım, her daim takip ettiğim, yukarıda bahsettiğim koşullar dahilinde, biz tırmanıcıların az sayıdaki sığınağından birisi.
Hisarcık Vadisi Tırmanış Rehberi’ne güncelleme getireceğimi, tekrar bastıracağımı sanmıyorum. Kitap, Kütüphaneler Genel Müdürlüğü ve kendi kişisel arşivime girdi. Bu fevkalade küçük ve butik tırmanış bölgesinde her zaman yeni, tırmanılmamış hatlar bulunabilir. Evet, çok daha zor ve eksik emniyetli hatlar daha güçlü ve cesur tırmanıcıları bekliyor ama ne olursa olsun, vadide sektör tanımını alabilecek başka bir kaya bandı daha yok.
Hisarcık Vadisi mevcut rota listesi için: https://hisarcikvadisi.blogspot.com/
Sektör V, Hisarcık Vadisi’nin ana bölümünü oluşturan Sektör I,II,III ve IV’ün yukarı doğru hemen ilerisinde, solda kalıyor. Burayı elbette ki en başından beri biliyordum ancak hem diğer sektörlerle meşguldüm, hem de daha sert, daha keyifli hatların peşindeydim. Heyhat! Bu güzel kayalardan ne kadar da uzun süre uzak kalmışız! Ancak kanyon içinde akan su da, sektöre kanyon tabanından yürüyerek ulaşmayı zorlaştırıyordu. Bu yıl suyun, sebebini bilmediğim ve de hoşlanmadığım şekilde kesilmiş olması nedeniyle buradaki kayalara ulaşma imkanımız oldu. Şu an mevcut durumda, yani kanyon içinde su yokken, rahatlıkla vadi içinden yürüyerek Sektör V’e ulaşılabilir. Ancak vadide su olsa veya olmasa bile, kanyon girişi sonrası, sol yukarıdan yürüyerek rahatlıkla Sektör V’in sol üzerine veya Erciyes’e giden yolda, Hisarcık çıkışında, bir şikan içindeki son park karşısından araçla girilip, toprak yoldan bir kilometre kadar ilerleyerek de vadinin sağ üzerine, sektörün karşı yamacına ulaşılabilir.
O halde Sektör V ve diğer, yeni 20 rotayı sizinle paylaşmama izin verin. Bu sefer biraz daha fazla ayrıntı, özellik ve fotoğraf ile ve tırmanış sırasıyla, rota numaraları ile detaylı bir şekilde.
Rehber kitap sonrası ve Sektör V öncesi açılan rotalar:
- Kufi, IV+
- Duman, V-
- Ego Törpüsü, VI+
- Kıllanma Kılavuzu, IV+
- Unutmabeni, VI
Bu rotalar ana sektörler bölgesine gelmeden hemen önce, Takozların Efendisi ve Placebo hatlarının karşı üst çarprazındaki, Octopus ve Gold Digger rotalarının olduğu blokta bulunuyor. Tamamına yakını oldukça kolay. Ego Törpüsü, rahat rahat üflediğiniz Vl’lı dereceler penceresinden baktığınızda, girişindeki sert kilidiyle farklı hissettirebilir ama merak etmeyin, VI civarları. Belki biraz zor bir VI.
Ego Törpüsü’nden bağımsız ama bu rotayı oldukça da iyi bir örnek olarak alırsak, Hisarcık’ta uzun yıllardır sürekli olarak karşılaştığımız bir durum var. Hisarcık’ta derecelerin ‘çok sert’ verildiği her zaman aldığımız bir eleştiri. Zorluk seviyesi çok da tartışmaya ve farklılaştırmaya açık bir olgu değilken, tırmanış bölgesi, kaya yapısı, bölgedeki tırmanış ekolü, rotaların ilk açıldığı zamanlar, rota açıcılar ve tüm koşullar ‘hissedilen zorluğu’ büyük oranda etkiler. Bir rota veya bölge karşısında tırmanıcının, tecrübe ve tırmanış bilgisi ne kadar çok, farklı bölgeleri ziyareti ne kadar fazla ise, hissedilen zorluktaki fark o kadar az olacaktır. Hisarcık özelinde ise tırmanışta çatlakları kullanabilme yeterliliği ve geleneksel tırmanış yatkınlığı, rota zorluklarının ‘hissedilebilmesi’ noktasında sanırım önemli bir rol oynuyor. Yani bana sorarsanız, örneğin VI, VI’dır elbette. Çok büyük bir farklılık olamaz ama farklı bölgeler, kaya yapıları ve tırmanış ekolleri hissedilen VI’yı değiştirebilir. Verilen VI derecelik bir zorluğun ne zaman, kim tarafından, hangi genel koşullar altında verildiği önemlidir. Dağcılık ve tırmanışın çok eskiden beri yapıldığı kimi coğrafyalarda bugün halen tekrar gören bazı rotalarda, tırmanıcıyı çok şaşırtacak ve ürkütebilecek V, VI gibi, kulağa çok da sert gelmeyen, bugünün koşullarında skala ortalarındaki derecelerin, rotaya verildikleri zamanlarda dünyadaki en üst zorluklar olduklarını hesaba katmak icap eder. Rota zorluk tanımları bugün daha yüksek rakamlara ulaşmıştır ve bence zorluk derecelerinin +,-, a,b,c,d gibi daha ince tanımlamaları da, daha üst zorluklarda anlamlı ve gerekli olabilir.
Sonuç olarak, Hisarcık’ta zorluk dereceleri kasıtlı olarak düşük tutulmuyor, hepsinin bir mantığı ve sebebi var. İlk tırmanışların tamamı aşağıdan yukarıya, onsight/onfight ve pislikle, bazen çürüklükle uğraşarak yapıldığından, verilen dereceler birkaç tekrar görünceye kadar kesinlik kazanmayabiliyor. Bunların teklif edilen dereceler olduğu unutulmamalı. Verilen zorluk derecelerinin aşağı yönlü hareketi tırmanıldıkça, zaman zaman olabiliyorken, teklif edilen derecenin yükseltildiği hiç olmadı sanırım. Daha yüksek dereceleri telaffuz ederek egomuzu taltif edebilirdik ama hey!
Burası Hisarcık Vadisi adamım, yiğidin harman olduğu yer!
Ve Sektör V!
Yürüyerek yaklaşması ve ayrılması kolay, rota altları çoğunlukla düz ve temiz, 2-3 metre aralıklarla yan yana dizilmiş, aldığı öğleden sonra güneşiyle serin günlerde enfes, kışın bile tırmanması mümkün, sağlam kayadaki harika ve kısa çatlaklarıyla harika bir sektör.
Bir sektörde 2024 sonu itibariyle yan yana yükselmiş, tırmanılmayı bekleyen 16 harika hat ve bir tane de yüksek standart proje var!
- Pretty Fly, VI 16.08.2024
Girişinde hafif bir yüzeysel çürüklükle başlayan hat hemen yukarıda nefis bir offwidth’e ulaşıyor ve sonrasında sağ yüzey emniyetli, setli, çatlaklı güzel şekilde devam ediyor. Ama rota bu keyifli kısım sonrası biraz fazlaca devam ediyor çünkü bir süre sonra topraklı setlere ulaşsanız da iniş istasyonu bulamıyorsunuz, birşeyler bulana kadar bu şekilde yükseliyorsunuz. Sektördeki diğer rotalar böyle değil ama bunun bitiminde istasyon biraz uğraştırıcı.
- Ipso Facto, VI+ 17.08.2024
Oldukça geniş ve negatif bacamsı bir yapıyı tırmanıyor, hafif sağa geçerek geniş, ot ve çalılarla dolu büyük bir sete çıkıyorsunuz. Bu sağa hafif geçişi hafife almayın. Her ne kadar ilk tırmanışta temizlendikten sonra çok rahatlamış olsa da sizi dışarı iten bir göbeğin etrafını dolaşmak biraz zorlu.
Üzeri otlu, büyük sete çıkıyorsunuz ve harika offwidth, sonrasında daralan çatlak sistemi işte buradan başlıyor. Hemen set üzerinden başlayan içi dışı pürüzsüz offwidth için büyük boy emniyet aleti gerekli. Yani, büyük boy diyorum! Buradaki 4-5 metrelik offwidth etap 30-35 cm civarı bir genişlikte olabilir. Büyük boy malzeme yoksa benim gibi sağdan yükselip tekrar sol yaparak da bypass edebilirsiniz ama bu hattı biraz zorlaştıracaktır. Emniyet alabiliyorsanız veya emniyetsiz geçerseniz offwidth mükemmel. Sonrasında yukarıda görülen büyük tıkaç kayanın arkasından veya biraz daha keyif katmak, yukarıdan çekim yapan fotografçıya -benim pek olmadı maalesef- en seksi pozları vermek istiyorsanız, dışından da yükselebilirsiniz. Zorluğun fark edeceğini sanmıyorum.
Oh dostum, nefis bir hat. Tırmanman gerek!
- Testosterone Poisoning, VII 17.07.2024
Sektöre karşıdan yaklaşırken dikkatini muhakkak çekecektir. Tırmanırken, ilk büyük setten sonra, sağdaki sıcak kahverengi yüzeye bitişik bir negatifin altından yükseleceksin ki, rotanın kilidi burası. Daha yukarıda yine sağlı yüzeye bitişmiş bir balkoncuk seni bekliyor. Her şeyiyle keyifli küçük ve orta boy malzemelerle emniyet alınabilir. Özel bir malzeme önerim yok ama kilit bölümde en küçük boy yaylı takoz ve stoperlerle, yüzeyde emniyet aldığımı hatırlıyorum. Rota çok zor değil aslında ama kilitteki zor hamleler ve toplam zorluk devamlığı ile VII teklif ettim. Yukarıda ağaçlar ve müsait kayalar var, iniş temiz.
Kesinlikle güzel bir rota. Yolum düştükçe ara ara muhakkak tırmanırım, o kadar yani!
- İlyada, V+ 22.08.2024
En kolay olmasa da sektörün üzmeyecek, ısındıracak keyifli rotalarından biri. En zor kısmı ortalarda. Yukarıda harika bir babada sonlanıyor ve buradan da güzel, direkt bir inişi var.
- Odysseia, IV+ 22.08.2024
Kolay ve keyifli bir hat. Hisarcık’a yeni, başlamaya, hissetmeye çalışanlar için bile güzel bir rota. Girişi biraz sert gelebilir, hemen havlu atmayın. Biraz zor hissettirebilir belki ama IV derece civarları. Bitiş ve iniş aynı babadan.
- Oligark, VI- 22.08.2024
Güzel bir geleneksel hat. Hamleler güzel, malzeme yerleri çok iyi ve hat dağ rotalarını andırıyor. Rota, İlyada ve Odysseia ile aynı baba da sonlanıyor.
- Tempus Fugit, VI+ 22.08.2024
Yakından baktığınızda kilit bölümü görebileceğiniz, kilidi geçip üzerine çıktığınız anda da rotanın boşalacağı keyifli bir hat. Biraz o kilidi tırmanmak için girişilecek bir rota desem yanlış olmaz herhalde ama kilidin olduğu etap çok güzel. İnce malzemeler ile çok güçlü emniyet alabilirsiniz. Rota büyük, -kum saati diyemeyeceğim- güzel bir tıkaç kayada sonlanıyor. İniş için büyük ip var ama her zaman olduğu gibi kendi iniş malzemenizi bırakmanızı öneririm.
- 100%, VII+ 22.08.2024
Ve vadinin 100’ncü rotası!
Bu rakamı, biraz bu ismi hak eden, güzel bir çizgiye vermek istedim. Yeterince çekici olmalı ve yüzüncü rota olarak vadideki tırmanışı güzel anlatmalıydı. İsimde biraz metafor olacaktı elbet ama rota olarak da vadideki tırmanışı ‘yüzde yüz’ temsil etmeliydi. 100%, Yüzde Yüz!
Rota geometrik tutarlılığını başlangıcından ikinci yarısına kadar devam ettiriyor. Küçük ve orta boy çoğunlukta olmak üzere malzeme yerleri çok güzel. Yukarıda, Tempus Fugit ile aynı istasyonda sonlanıyor. Kesinlikle Hisarcık Klasikleri arasına girmeye aday bir rota.
- Rainboy, IV+ 24.08.2024
Sektörün en kısa ve kolay, malzeme yerleri güzel, tepedeki ağaçta sonlanan, acemileri kayaya ve sektöre ısıtacak rotalarından biri. IV derece civarlarında.
- Cardiac Drift, VI+ 24.08.2024
İlk tırmanışı, önceki gece yağan fırtınalı yağmur nedeniyle halen ıslak olan yüzey likenleri ve kimi çatlakları dolduran çamurlu otlarla oldukça zor oldu. Net şekilde, olduğundan daha zor hissettirdi. İnerken güzel bir temizlik yapınca, final bölümünde ortaya çıkan kullanılabilir bir çatlak ve güzel tutuşlar derin bir rahatlama sağladı doğrusu. Benden sonra rotayı lider çıkan Burak’ın (Polat) tüm rahatlığına rağmen rotada yükseldikçe, sürekli yükselen nabzı, rotanın doğal olarak ismi oldu. Cardiac Drift, adını hak eden, güzel, sert bir VI.
Yukarıdaki ağaçtan temiz bir inişi var.
- Supertramp, VI+ 24.08.2024
Çok çekici ve bence çok keyifli bu hat, yukarıda ağaç istasyona ulaşmadan hemen önceki zorlu bölümüyle VI, VI+’lı bir derecelendirmeyi kazanıyor. Orta ve büyükçe boy yaylı takozların fevkalade iş göreceği ve tırmanışı rahatlatarak hızlandıracağı bir hat. İnce ve mikro boylarda aktif-pasif emniyet malzemesine ihtiyacınız yok, kemerinizde kalabalık etmesin.
- Novis Navitus, VI+ 29.08.2024
Sektöre gelen herkesi kendisine çağıran, gayet hoş, VI derece civarı zorlukta ve bu zorluğu da asıl düşündüren kilidi, kişisel yorumlamalarla yarım derece aşağı ve yukarı oynayabilecek bir rota. Çok net hissederek derecelendiremedim, VI+ teklif ettim. Tekrar gördükçe oturacaktır. Yukarıda ağaçtan veya büyük kum saatimsi yapıdan inilebilir. Şu an orada iniş için bırakılmış beyaz, kalın bir ip mevcut.
- Proton, VI+ 29.08.2024
Kısa ama nefis renkli fevkalade kayada, çok güzel malzeme yerleşimleriyle keyifli bir çıkış. İniş hemen tepesindeki güçlü ağaç dalından yapılabilir.
- Nötron, VI 29.08.2024
Proton’un hemen yanında, kardeşi diyebileceğimiz bu hat biraz daha ince dengede hamleler istiyor. İniş aynı ağaçtan.
- Supernova, VI 18.10.2024
Sektörün sol tarafında, Testosteron Poisoning’in hemen sağında kalan bu bariz hat, gözünüzden kaçamayacak nefis bir offwidth ile başlıyor. Bir yumruktan daha geniş bu offwidth için büyük emniyet malzemesi tavsiye ederim, aksi takdirde biraz fazlaca güvensiz hissettirebilir çünkü emniyetçinizin de kendini sabitlemesini icap ettirecek genişlikte bir set hemen altınızda. Bu ilk etaptaki olası bir düşüş durumunda vadi tabanına doğru yuvarlanma riski söz konusu.
Ortalara gelindiğinde solda kalan çok çekici, oldukça geniş offwidth/bacayı tırmanmayı çok arzulamıştım ama hem o boyutlarda emniyet malzemesi olmaması hem de bacanın içinin başka hiçbir malzeme ile emniyet imkanı vermiyor oluşu nedeni ile sağdan devam ettim. Burası ise tam tersiydi ve bu konuda yetkin tırmanıcılar mikro stoper ile iyi emniyet alabilirler. Mikro stoper dedim ama en az 5-7 adet mikro/en küçük boy stoper tavsiye ederim bu rotada. Hem daha o ince çatlaktan evvel de kullanabiliyorsunuz hem de duble mikro stoper atabiliyor veya birbirine kontra yapabiliyorsunuz. Fizik konuşuyor yani, en sevdiğim!
Yukarıda ağaç köklerinden veya sağ taraftaki Köprüaltı rotasının demir istasyonundan iniş yapılabilir.
- Köprüaltı, V+ 18.10.2024
Bu rotaya Köprüaltı dedim çünkü rotanın tam üzerinde 3 adet kalın, H profil demir, altlarına beton dökülmek suretiyle buraya gömülmüş. Yapının aynısı vadinin karşı tarafında da var ve uzun yıllar evvel yapılmış bu hazırlık bir asma köprü inşaa etmek ve/veya yük taşımak için tasarlanmış olabilir. Yalnız bildiğim kadarıyla hiç hayata geçmemiş, bu direkler ise hatıraları olarak kalmış. Bizim gibilerin aklına, burada harika bir highline gerilebileceği geliyor elbet ama bakalım kim yapar bunu? Bu direkler rotamız için güzel bir istasyon oluşturdu ve rota da adını buradan aldı.
Supernova’nın hemen sağındaki bu hat çok ciddi bir kısa kaya hamle serisi ile başlıyor ama buradaki zorluk rotanın devamı ile bir harmoni sağlamayacağı için, başlangıcın hemen sağından dolaşacak şekilde zorluğunu derecelendirdim. Yukarıda sol yüzlü bir dihedrale ulaşan rota keyifli hamlelerle, ardışık küçük setlere ve sonra da istasyona ulaşıyor.
ENGEREK
Ve sektörün son hattı hepimizi, gerçek bir çarpışma rotası olarak bekliyor!
Aşağıdan dik başlayan bu mükemmel hat, hamle zorluklarından hiç aman vermeden devam ediyor. Güç istiyor, teknik istiyor, yetkinlik istiyor, gençlik istiyor!
Ama en önemlisi hemen girişte sizi bekleyen parmak ebatlı, negatif, acımasız göbek!
Ben gerisini iyi-kötü tırmanabildim, tamamlamayı gözüm de kesiyor ama bu kilit bana çok zor geldi. Gerçekten zor ve çok çekici! Önümüzdeki yaz için benim projem bu rotayı çalışmak. Rotanın en zor hamle zorluğu olan, girişteki o göbeği, yirmi yıl önceki halimle bile çıkamazdım herhalde ama aradığımız şey de bu değil mi? Tüm gücünle vuruşacağın bir meydan okuma!
Geleneksel tırmanışa çok da yabancı olmayan, güçlü spor tırmanıcıları bu rotayı serbest tırmanmak için daha şanslı görüyorum. Engerek ve Hisarcık Vadisi’nin şimdiye kadar çıkışları yapılmayan diğer harika hatları Açıkhava ve P.R.B. (People’s Republic of Boulder) orada, gerçek birer meydan okuma olarak sizleri bekliyor!
Sevgiler, selamlar, iyi tırmanışlar!
Nurettin Özcan
Aralık 2024, Sofya