Temmuz-Ağustos 2014
Tüm tırmanıcı arkadaşlara selam. Bu raporu elimden geldiği kadar bu dağa gitmek isteyen bir tırmanıcının hem dağa ulaşım sürecinde hem de bu rota ve dağın tırmanışında ihtiyacı olan bilgileri ve deneyimleri detaylarıyla aktarmaya çalışarak yazmaya çalışacağım.
Ulaşım-Şirket-Organizasyon-Sezon
Başkent Duşanbe’ye ulaşım THY veya diğer havayolları ile İstanbul’dan sağlanabilir ama THY haricindeki diğer hava yolları şirketlerinde çeşitli sürprizlerle karşılaşma ihtimali biraz yüksek. THY'nin haftada 2 uçuşu bulunmakta ve fiyat olarak çok ekonomik değil (gidiş dönüş 2.000tl-2.800tl aralığında değişmekte). Erken rezervasyon avantaj sağlayabilir. THY'nin Duşanbe havaalanında bürosu yok, şehir içerisinde tek bir acenta mevcut. Uçuş 5.5 saat sürmekte. Tacikistan vizesini havaalanından alabilirsiniz fakat bu süreç 3-4 saat sürebilir. Bu nedenden dolayı Türkiye’den almak sürprizleri ve zaman kaybını ortadan kaldıracaktır. Duşanbe Havaalanı pasaport kontrol bölümüne geldiğinizde sağda bir kapı var, oradaki odada vize verilmekte. Vize işlemleri bittikten sonra pasaport kontrolünde size bir form verilmekte ve doldurmanız istenmekte. Formu görevli ikiye bölüyor yarısını size veriyor. Sakın kaybetmeyin, ülkeden çıkışta tekrar istiyorlar. Havaalanı çıkışında sizi şirket yetkilileri ve fakir çocuklar karşılayacaktır. Fakir çocuklar size zorla yardım etmeye çalışırlar, bırakın etsinler. Yanınızda bozuk para taşıyın. Ülke çok fakir karınlarını doyurmaya çalışıyorlar. Sizin Türk olduğunuzu öğrendiklerinde ilk olarak Polat Alemdar, Memati'yi falan sorarlar. "Yahşidir" demeniz yeterli, sizi omuzlara alırlar. Havaalanı çıkışında 2-3 saat bekleyebilirsiniz, çünkü diğer gelen tırmanıcıların vize işlemlerinin bitmesi sürebilir. Uçuş planlamanızı şirketin size söyleyeceği helikopter uçuş tarihine göre ayarlayın. Duşanbe’ye ulaştıktan sonraki gün 6-7 saat süren pis ve tozlu bir yolculukla helikopterin kalkacağı Djirgatol şehrine gideceksiniz. Helikopter tarihine bir gün opsiyonla Duşanbe’ye ulaşılması idealdir. Tırmanış organizasyonunda birçok şirket bu dağa tırmanış organizasyonu yapıyor gözüküyor ama Tacikistan’da sadece bir firma var ve diğerleri ona müşteri toplayıp komisyon alıyor. Ülke yönetimi Moskvin buzulu ana kampına sadece kendi ülkesine ait olan PAMİRPEAKS firmasına izin veriyor ve tüm organizasyonu onlar yapıyor (www.pamirpeaks.com). Mailleşme ve görüşmelerinizi bu firmayla yapın, 100 euro'ya kadar pazarlık şansınız var. Kişi sayısı arttıkça bu rakam da artabilir.
Havaalanından otele geçtiğinizde konfor beklemeyin. Oteller hizmet, temizlik, konfor açısından çok düşük seviyede. Bir gidişte, bir de dönüşte tek gece olmak üzere kalma hakkınız var. Ekstra günlerde gecelik 20-25 euro civarında ücret talep ederler. Odalarda su, ya da başka içecek ve oda servisi olayı yok. Ülkenin para birimi somoni (1 avro = 7 somoni). Avro'larınızı market bakkal çoğu yerde bozdurabilirsiniz. Şehir Sovyet zamanı bir yapılaşma ürünü ve ülkenin en geniş ve uzun caddesi Rudaki Caddesi. 60 mt genişliğindeki ve uzun olan bu cadde yemek imkanı bulabileceğiniz tek cadde diyebilirim. 3-5 avroya gayet iyi yemek yiyebileceğiniz bir kaç yer var. Merve isimli bir Türk lokantası var, ekonomik ve güzel. Aynı caddede Saferado ve Public Pub iyi yemek yenecek yerler. Ülkenin (Duşanbe'nin) görülebilecek 4 bölgesi var: Birincisi Rudaki Park, -devasa heykellerle süslenmiş ülkenin en büyük parkı;ikincisi opera bale binası, -tacikistan sanat ve sanatçılarıyla ön plana çıkmış bir ülke ve bunu opera bale binası ile taçlandırmışlar; üçüncüsü başkanlık sarayı, -beyaz saray özentisi ile paradan kaçılmayarak yapılmış başkanın ve ailesinin yaşadığı saray; ve dördüncüsü ise Botanik Park, -endemik ve özel bitkilerin toplandığı canlı bitki müzesi. İşin güzel yanı bunların ilk üçünün de Rudaki Caddesi üzerinde olması.
Editör notu: Özellikle belirtilenler dışında tüm fotoğraf kredileri Hakan Coşkun'a aittir.
Duşanbe-Djirgatol arası 6-7 saat sürüyor. Minibüsle sarsıntılı, tozlu ve molasız bir yolculuk geçiriyorsunuz. Djirgatol küçük bir şehir, market alışverişi sınırlı ve pansiyon tarzında tek bir otel var. Tuvaletler dışarıda bahçede, banyo da aynı şekilde. Helikopter uçuşu buradaki küçük eski bi havaalanından yapılıyor. Helikopter uçuşunda 30 kg'dan fazla her yük için kilo başına 4.5 avro ücret alınıyor. Yarım saatlik bir uçuşla Moskvin ana kampına varılıyor.
Moskvin kampı 1962 yılında Sovyet rusya tarafından kurulmuş. Moskvin buzulu ve Valter buzulu arasında geniş düz bir otluk alanda. Görece rahat bir kamp alanı. Büyük yemek yenen kapalı sosyal alanı, uydu telefonu, interneti (çok yavaş ve sadece akşamları), 19:00-22:00 arası elektriği, voleybol sahası, masa tenisi, ve satranç imkanları var. Uydu telefonunun dakikası 4 euro, internetin ise saati 20 euro. Kampta eski Sovyet yapımı kulübelerde ve büyük çadırlarda kalabilirsiniz. Kulübeler 2 kişilik, rahat, sıcak. Akşamları elektrik var ama ciddi bir fare problemi var. Yemeklerinizi, poşetlerinizi parçalayıp yer. Çadırlar rahat, büyük ama geceleri soğuk. Tercih size kalmış. Güzel, büyük, sıcak bir banyo, hamam ve sauna var. Elektrik şarjında sıra mevcut o yüzden yanınızda götüreceğiniz küçük bir 3'lü priz bu sorunu çözer.
Şirket size küçük (small) paket ve full paket sunuyor. Full paket tercih etmenizi öneririm. Küçük pakette ekstra herşey ücretli ve pahalı ve hepsini bi süre sonra kullanıyorsunuz. Sizin için full paketten daha pahalıya mal olur. 1 yemek 18 avro, 1.5 litre su 4 avro, kola 10 avro vs.vs. Ana yemekler ana kampta sıkıntılı. Hem lezzeti uymuyor, hem az veriyorlar. 2. tabağı istediğinizde alamıyorsunuz. Sabah kahvaltısında yal denen bir bebek maması, -şekersi sütlaç kıvamında bir yemek, veriyorlar ve diğer ana yemekler saçma sapan. Fakat zorla yemek zorunda kalıyorsunuz. Ana kampa rehber ve porter hizmeti mevcut. Rehber ücreti günlük 60 avro ve porter hizmeti kg başına günlük 10 avro. Çadır kiralanabilmekte, fakat çadırlar 4.5 kg ağırlığında.
Hava Şartları
En ideal tarih temmuz sonu ağustos başı olarak değerlendirilebilir. Hava bölge olarak genel anlamda stabil yağışlı ve rüzgar az. Çok değişken bir havaya sahip değil.
Tırmanış-Rota-İrtifa Kampları
İrtifa tırmanışlarına başlamadan önce ana kampa ulaştığınızda 2 ya da 3 gün ana kampta kalıp etraftaki tepelerde küçük tırmanış ve yürüyüş yaparak irtifaya uyum sağlamak sağlıklı olacaktır. 4.200 metreye direk helikopterle ulaşıldığı için ilk günlerde baş ağrısı ve mide bulantısı olma ihtimali yüksektir ve olacaktır. Rotada kamp1 (5.100 mt.), kamp2 (5.300 mt.), kamp3 (5.800 mt.), kamp4 (6.100 mt.), kamp5 (6.400 mt.) olmak üzere beş tane irtifa kamp alanı mevcuttur. Benim ilk tırmanış planım aşağıdaki gibiydi:
1. gün: Ana kampa ulaşım
2. gün: Ana kamp hazırlık
3. gün: Kamp 1'e tırmanış (5100 mt., 1 gece)
4. gün: Ana kampa dönüş
5. gün: Kamp 1'e tırmanış (5100 mt., 1 gece)
6. gün: Kamp 2'ye tırmanış (5.300 mt., 1 gece)
7. gün: Kamp 3'e tırmanış (5.800 mt., 1 gece)
8. gün: Ana kampa dönüş
9. gün: Ana kampta dinlenme
10. gün: Ana kampta dinlenme
11. gün: Kamp 2'ye tırmanış (5.300 mt.)
12. gün: Kamp 3'e tırmanış (5.800 mt.)
13. gün: Kamp 5'e tırmanış (6.400 mt.)
14. gün: Zirve 7105 mt.
15. gün: Ana kampa dönüş
16. gün: Ekstra gün
17. gün: Ekstra gün
18. gün: Ekstra gün
Kamp1'e Tırmanış (5.100 mt.)
Tırmanışa başladığınızda ana kamptan hemen Moskvin Buzulu'na giriyorsunuz. Buzul dik ve büyük buz kulelerinden oluşan bir labirent gibi. İşaret çubuklarını ve babaları takip etmediğinizde kaybolup stres yaşayıp zaman kaybedebilirsiniz. İşaretler takip edildiğinde tehlikeli bir çatlak alanı yok ama herhangi bir kaybolma durumunda ciddi çatlaklarla karşılaşma ihtimaliniz var. İp birliğine ihtiyaç duyabilirsiniz. Buzulun yatay geçişi tahmini bir saat. Buzul geçildikten sonra taş ve topraktan oluşan patika yola giriliyor. Bu patika 5.100 metreye kadar gidiyor ve tamamen taş, topraktan oluşan babalarla işaretlenmiş inişleri çıkışlarıyla irtifa kaybettiren çok pis ve yorucu bir yol. İki kayalık etapta dik, tehlikeli kaya tırmanışı var. Bu etapta sabit ip mevcut ama olamaması durumunda ip açılıp emniyetli tırmanış gerekir. Rota uzunluğu taşlık, çarşak oluşundan dolayı ızdırap verici ve bezdirici. Çanta yükü ile 6 ila 8 saat arası sürebiliyor. Dikkat etmeniz gereken nokta, çok fazla ciddi taş düşmesi var, kesinlikle kask kullanılmalı. Diğer dikkat etmeniz gereken nokta ise bu etabın hantal, büyük, ağır dağ botları ile çıkılmasının zorluğu. Spor ayakkabı ya da hafif yürüyüş botuyla çıkılması zaman ve yorgunluk açısından avantaj sağlıyor. 5.100 kampı ulaşacağınız buzulun hemen solunda, kaya duvarının alt tarafındaki taşlık sırt. Çadır yeri az ve konforlu değil.
Kamp 2'ye Tırmanış (5.300 mt.)
5.100 kampından ayrılıp buzulun üzerindeki düzlüğe çıktıktan sonra orta sol tarafa yakın olarak buz yamacına tırmanmaya başlıyorsunuz. Zemin cam-buz ve eğim bir süre sonra 40-50 dereceye ulaşıyor. Düşme ihtimali yüksek, riskli ve tehlikeli bir alan. Rota ortasında sabit hat bırakılmış olabilir ama buz kulelerinden dolayı görülmeyip kaçırılabiliyor. Riskli alanların geçişlerinde emniyet alınması çok faydalı. 5.300 kampı, dik etap tamamlandıktan sonra, sol taraftaki kaya duvarının altındaki taşlık sırt.
Kamp 3'e Tırmanış (5.800 mt.)
Kamp 3, var olduğu söylenen ama bir türlü bulunamayan kamp alanı.
5.300 kampından baktığınızda, dağın ana kütlesini oluşturan kaya duvarının altı ile buzulun birleştiği hattın her yeri ve buzulun sol tarafındaki sırt 5.800 kampı. Yanlış yerde kurulan kamp hem kampa ulaşırken hem de yukarıya devam ettiğinizde ikişer saat kaybettiriyor.
5.300'den tırmanışa başladığınızda, sol taraftaki dik buz yamacından başlıyorsunuz. Dik etabı tamamladığınızda düz bir plato ortaya çıkıyor. Platodan devam ettiğinizde ikinci dik etap başlıyor. Platoyu aşarken dikkat etmeniz gereken nokta şu; platoda enlemesine, boydan boya, uzun bir buzul çatlağı var ve üzeri karla kaplı. Dikkat etmeniz ve çatlak üzerine çıkmadan çatlağa parelel ilerlemeniz gerekir. Plato aşıldıktan sonra sabit hat başlıyor. Sabit hattan tırmanışa devam edip hattan çıktıktan sonra aynı hatta devam ederek sonraki sabit hatta ulaşacaksınız. Sabit hattın sağ tarafında, hattın bulunduğu çatlağın sırtında görece riskli bir yerde 2-3 çadırlık kamp alanı var. Yine hatta girmeden sol taraf çatlağın altında ise gemi güvertesine benzeyen tek çadırlık bir kamp yeri var. Bu iki yere ve sabit hattı tırmanarak tam karşıda duvarın tam altına kamp yapabilirsiniz. Bütün bölgelerde taş düşmesi var. Dikkat! 5.300 mt'den sonra çanta yükü ile 4-5 saatte 5.800 kamp alanına ulaşabilirsiniz.
Kamp 4'e Tırmanış (6.100 mt.)
Kamp 4, 5.800'den ayrıldıktan sonra devamlı travers geçilerek ulaşılan 4 çadırlık ince kılçık sırtta tehlikeli bir kamp alanı. Tırmanış esnasında zemin yer yer sert, cam-buz ve traversten dolayı riskli. Düşme ihtimali yüksek. 1-1.5 saatte ulaşılabiliyor. Traverste sabit hat yok.
Kamp 5'e Tırmanış (6.400 mt.)
Rota 6.100'den sonra tamamen sırt hattında ilerliyor. 6.100 metreden tırmanışa başlandığında iki etapta kaya-buz karışık 90 derece mix tırmanış var. Sabit hat mevcut. 1,5-2 saatte 15-20 çadırlık düz 6.400 kampına ulaşılabiliyor. Tüm sırt hattı boyunca kar yumuşak ve batıyor.
Zirve
Sırt hattını takip ederek etap etap kule tırmanışları şeklinde devam eden bir hattan zirveye ulaşacaksınız. İyi bir tempoyla 6 saatte düşük tempoyla 8 saatte zirveye ulaşabilirsiniz.
Gerçekleşen Tırmanış Planı
1. gün: Ana kampa ulaşım
2. gün: Ana kamp yürüyüş, tırmanış
3. gün: Ana kamp yürüyüş, tırmanış
4. gün: Kamp 1'e tırmanış (5.100 mt., 1 gece)
5. gün: Ana kampa dönüş
6. gün: Kamp 1'e tırmanış (5.100 mt., 1 gece)
7. gün: Kamp 2'ye tırmanış (5.300 mt., 1 gece)
8. gün: Kamp 3'e tırmanış (5.800 mt., 1 gece)
9. gün: Kamp 5'e tırmanış (6.400 mt., 1 gece)
10. gün: Zirve 7.105 mt.
11. gün: Ana kampa dönüş
Yükseklerde keyifli ve sağlıklı tırmanışlar dileği ile …
Ecz. Hakan COŞKUN
Elbistan Dağcılık Kulübü başk.
İletişim: ecz.hakancoskun et hotmail nokta com